Sulat Pastoral Bahin sa Tuig sa mga Laygo sa 2014
(Cebuano translation)
Binati namo nga mga igsuon dinha ni Kristo,
Nahibalo na gyod tingale kamong daan nga karong umaabot nga 2021 saulugon nato ang ikalima ka gatos nga tuig sa pag-abot sa Kristiyanismo dinhi sa Pilipinas. Kay sa tuig 1521, si Fernando Magallanes niabot man sa Pilipinas, ug didto sa Sugbu, siya, usa ka laygo nga tawo, nikatekesis kang Hari Humabon sa Sugbu, sa iya nga asawa ug sa ilang mga sakop. Ang hari ug ang iyang Rayna human niini gibunyagan uban sa ilang mga kasakopan. Niadto nga higayona ang rayna, nga bag-o pa lang gihatagan sa binunyagan nga ngalan nga Juana gigasahan ni Magallanes og usa ka gamay nga debulto sa Santo Niño, nga human niini nakaplagan sa tuig 1565 sa mga sundalo ni Miguel Lopez de Legazpi, ug nga karon anaa na gitipigan sa Basilica sa Santo Niño sa Sugbu.
Aron pagpangandam alang sa kasaulogan niining gimbut-an sa Dios nga hitabo sa una nga pag-abot sa Kristiyanismo sa atong kabaybayonan, ang Simbahan sa Pilipinas nakalaraw og siyam ka tuig nga gipangusgan nga pagsangyaw sa Ebanghelyo uban og mga dugokan sa matag tuig. Alang sa tuig 2013, atong gisaulog ang Tuig sa Pagtuo nga gitinguha ni Papa Benedikto Dieseseis. Dugokan sa Tuig 2014: TUIG SA MGA LAYGO.
Ang atong Kahimtang: Ebanghelyo sa Kasadya
Si Papa Francisco nag-ingon “Ang kasadya sa pagpuyo sagad nagkaawop, ang pagtahod sa uban ug ang kabangis nagdaghan, ug ang walay kamanagsama nagkadugang pagpadayag. Ang pagpuyo usa ka pakigbisog ug, sagad, pagpuyo uban og bililhon nga gamay nga kahalangdon” (Evangelii Gaudium, 52).
Kon kahatagan kita og kahigayonan paglarawan sa kahimtang sa atong mga Katoliko nga mga laygo dinhi sa Pilipinas, usa kini ka kasumpakian sa pamulong nga kakabos ug kabuhong. Ang kagub-anan sa bagyo nga Yolanda nga napahamtang sa atong mga igsuon didto sa Samar ug sa Leyte sa ingon nakamugna og mga paghasmag og kasakit ug kaguol sa tibuok nato nga yuta ug gani bisan sa tabok sa atong kabaybayonan. Ang bagyo nakalipong ug diha sa kangitngit nagpangab-ot kita og mga tubag og pagpatin-aw. Dinha sa atong pagkakabos taliwala sa mga nasod sa yuta, nagtago ang duha ka brillante sa nagum-os nato nga sapot. Usa niini ang atong musika. Ang ikaduha nato nga bahandi mao ang pagtuo. Kon maghabilin pa ang usa ka inahan nga maglaylay kang Inday og awit, usa ka pari nga magbarog sa altar paghalad sa Dios ngadto sa Dios, kining nasora mabuntog, mayatakan, maulipon, apan dili kini mamatay. Sama sa adlaw nga mamatay sa gabii, mabanhaw na usab kini gikan sa patay–Horacio de la Costa, SJ.
Ang una ug labi nga hinungdanon kaninyo, mga Katoliko nga Laygo nga Pilipinao dili ang kakabos kondili ang kahabog sa inyong kahalangdon. Kini naggikan sa dili takos nga pagpili sa Dios kaninyo sa pagkasakop sa balaan nga katawhan sa Dios. Nitawag ang Dios kaninyo ngadto sa pagkahiusa sa iyang Anak. Sa pagbunyag kaninyo, ang Balaan nga Espiritu nihiusa kaninyo ngadto sa atong Ginuong Jesus nga Anak sa Dios, ug sa ingon nahimo kamo nga tinuod nga mga anak sa Dios, ug nagaambit sa kinaiya nga diosnon. Wala nay labaw pa ka dako nga kahalangdon sa yuta ug langit kay sa pagka sinagop nga mga anak sa Dios, ug pagka matuod niya nga mga anak, ug sa ingon kauban ni Jesukristo pagka manununod sa kinabuhi nga tunhay. Kining mao nga kahalangdon nagatubod gikan sa gugma sa Dios, ug nagpapatuaw sa tagsulat nga si Juan sa 1 Juan, “Palandonga ninyo unsa kadako ang paghigugma sa Amahan kanato, nga giisip kitang mga anak sa Dios ug kini matuod gayod. Minahal kong mga igsoon, kita karon mga anak na sa Dios apan wala pa nato matino kon maunsa gayod kita kay inigpadayag na niya makita nato siya sa iyang pagkamao gayod.” Mao kini ang gituaw ni San Leon ang Bantogan, “Ilha ang imong kahalangdon, O Kristiyanos . . .” Kanang mao nga grasya nianha kanimo sa pagbunyag kanimo nga usa ka matuod nga pagkatawo pag-usab sa kinabuhi nga tunhay.
Kasadya nagpuno sa mga kasingkasing ug kinabuhi sa tanan nga nakigtagbo kang Jesus. Kadtong nagdawat sa iyang tanyag sa kaluwasan ginapalingkawas gikan sa sala, sa kaguol, sa kahaw-ang dinha sa sulod ug sa pag-inusara. Uban ni Kristo ang kasadya makanunayon nga natawo pag-usab (Evangelii Gaudium, 1). Sa pagkahiusa ninyo kang Kristo pinaagi sa Espiritu dinha sa pagbunyag, nahimo usab kamo nga kabahin sa lawas ni Kristo, nga mao ang Simbahan, ug nahimo kamo nga mga sakop sa katawhan sa Dios.
Ang inyong pagka mga sakop dinha sa Simbahan usa ka pagkasakop nga hingpit. Iyaha kamo sa Simbahan ingon ka kaiyaha ni bisa’g kinsa nga Santo Papa, obispo, pari o relihiyuso. Wala kamo hilabwi pagka katawhan sa Dios. Sa pagpuyo sa kinabuhi sa grasya, hingpit kamong mga katagilungsod sa gingharian sa Dios sa yuta. Sa katinuod, ang Simbahan nagtudlo nga “ang pinakadako dinha sa gingharian sa Dios dili ang mga alagad kon mga ministro kondili ang mga santos”.
Sa pagkahiusa ninyo kang Kristo sa gahom sa Espiritu dinha sa pagbunyag, nahimo usab kamo nga nag-ambit sa tulo ka nga misyon ni Kristo magtutudlo, pari ug alagad. Gibunyagan kamo dili lamang sa pag-ambit sa kahalangdon ni Kristo isip Anak sa Dios, kondili usab sa pag-ambit sa iyang misyon alang sa kaluwasan sa kalibotan. Nag-ambit kamo sa kahalangdon ug misyon ni Kristo uban sa tanang uban nga sa sama usab nga kahimtang nahiusa kaniya sa gahom sa Espiritu Santo. Sa paghiusa ninyo kaniya, gihiusa usab kamo ni Kristo uban sa tanan nga nahiusa ngadto kaniya. Uban sa tanan nga nahiusa kang Kristo dinha sa pagtuo ug sa pagbunyag, naghulma kamo og usa ka lawas ni Kristo, kansang ulo mao si Kristo mismo. Sa ingon ang tibuok lawas nagpapadayag ug nagpapadayon sa kinabuhi ug sa misyon ni Kristo dinhi sa kalibotan.
Kamo, binati namo nga mga laygo nga mga matuuhon, isip pinatuyo ninyo nga misyon mao ang pagpapabalaan ug pagpapausab sa kalibotan gikan sa sulod. Sa katinuod, daghan kaninyo gitawag sa Ginuo pagpangalagad dinha sa Simbahan ug alang sa Simbahan. Kana ang kahimtang, sa katinuod, sa mga laygo nga mga alagad sa liturhiya ug sa mga katekista, pananglitan, nga nagahimo og dili kabiyaan nga pangalagad dinha sa Simbahanong mga katiligoman ug dinha sa mga katukoran niini. Ingon man, ang mga laygo nga gisangpit sa pagtampo dinha sa kadumalaan sa mga kabtangan ug mga buhat sa Simbahan.
Apan, ang piho ninyo nga tahas, ug ang kaugalingon nga pinatuyo nga kaakohan, nga gihatag kaninyo sa Ginuo mao ang pagkaplag sa kaugalingon ninyo nga pagkakabalaan diha sa kalibotan, ug pagpapabalaan sa kalibotan ug pagpapausab niini aron magdugang paghahimo kini nga kalibotan sa Dios, ang gingharian sa Dios diin ang iya nga pagbuot matuman maingon didto sa langit. Gitawag kamo ni Jesus pagkaasin sa yuta ug pagkasuga sa kalibotan. Ang Ginuo nga Jesus nisugo sa iyang mga manununod pagwali sa Ebanghelyo sa matag linalang, paghimo nga iyang mga manundod sa tanan nga mga nasod. Kining mao nga sugo ngadto sa tibuok Simbahan pinatuyo nga inyoha, nga anaa managpuyo sa kalibotan.
Sama sa gibalikbalik pagsulti sa mga Katoliko ni Papa Francisco, kinahanglan adtuon ninyo ang kalibotan sa banay, sa patigayon, sa ekonomiya, sa politika, sa edukasyon, sa mga himan sa pahibalo ug sa katilingban sa pahibalo, ngadto sa matag paninguha sa tawo diin ang ugma sa katawhan ug sa kalibotan gisugal ug paghimo og kalahian, ang kalahian nga gihatag sa Ebanghelyo ug sa grasya ngadto sa mga gimbuhaton sa tawo.
Ang Atong Kahimtang: Ang Hagit sa Ebanghelyo
Kon atong lantawon ang kalibotan sa Pilipinas pinaagi sa mga mata sa pagtuo, anaay daghan nga mga natad sa pinatuyo nga kahingawa nga unta tutokan ug lihokan ninyo, atong mga laygo nga mga matuuhon.
Si Papa Francisco nipunting sa pagtutok sa “habog nga kahayan dinha sa kasamtangan nga kalibotan, nga gikaylapan sa panggugol, mao ang kagun-oban sa usa ka kasingkasing nga mahinut-anon sa kaugalingon apan hinuon masinahon, ang paspas nga pagkab-ot og walay hinungdan nga mga hudyaka, ug usa nahabolan nga tanlag. Matag higayon nga ang kinabuhi nato sa sulod matanggong sa kaugalingon nato nga mga intereses ug kahingawa, wala nay lawak alang sa uban, walay dapit alang sa uban. Ang tingog sa Dios dili na madunggan, ang hilom nga kalipay sa iyang gugma dili mabati, ug ang pangandoy sa kaayo maawop. Matuod kaayo kini nga kahayan sa mga matuuhon usab. Daghan ang maangin niini, ug mahimo nga maligutguton, manuyo ug dili mahimutang. Dili kana pagpuyo og ligdong ug natuman nga kinabuhi; dili kini ang buot sa Dios alang kanato, ni ang kinabuhi sa Espiritu nga nagtubod gikan sa kasingkasing sa nabanhaw nga Kristo (Evangelii Gaudium, 2).
Ang Kakabos
Ang kakabos katilingbanon ug espirituhanon nga suliran sa atong nasod. Dako nga gidaghanon sa atong katawhan nanagpuyo ubos sa badlis sa kakabos. Wala gani kanila ang mga gikinahanglan sa maayo nga pagpuyo. Gibanabana nga napulo ug duha ka milyon sa atong katawhan manglangyaw sa laing mga nasod sa pagsiksik og igo nga masapi aron pagsagang sa mga panginahanglan sa ilang mga banay. Samtang kini nakakab-ot og daghang kapuslanan, nisangpot usab kini ngadto sa dako nga kadaot sa kinabuhi sa banay. Ug daghan sa atong mga namuo sa langyaw nanagbuhat sama og mga ulipon ug sagad pahamtangan og mga kaulawan. Dako pa gyod nga gidaghanon sa atong katawhan walay mga trabaho, ug daghan mapugos pagpuyo sa mga dapit sa mga eskwater ug sa makaluluoy nga mga kahimtang. Dako nga gidaghanon sa atong mga kabataan dili makatungha, ug kadtong mga makatungha makakab-ot og ubos sa sukdanan nga pagtudlo sa kinabos nga pagkasangkap nga mga tunghaan. Daghan nasulod sa kakabos pagpatagbaw sa mga kaulag sa mga manunukob nga mga tawo.
Bisan og daghan ang mga nakab-ot nga ekonomikanhon, ang mao gihapon nga gidaghanon sa mga tawo napabilin nga nalunang dinha sa kakabos sa mga nangagi nga daghang mga tuig. Ang bahandi sa atong nasod makaluluoy nga nipabilin nga dili maayo nga pag-apud-apod. Kining kakabos nga atoa isip katawhan dako nga batok sa kabubut-on sa Dios. Kamo, binate namo nga laygong mga matuuhon mao ang labing mamugnaon nga makahimo og mga kasulbaran nga magtagbaw sa mga gipangayo sa kaangayan ug gugma. Unsa may inyong gihimo pagmugna, pagpapabilin, ug pagpapaambit og bahandi? Ang labaw ka mauswagon diha kaninyo nagabati ba sa mga pag-antos sa atong mga kabos nga mga igsuon, ug nagaisip ba kamo og mga pamaagi pagtabang pagkunhod sa ilang kakabos, ug nagtabang kanila paingon sa kauswagan?
Ang Politika
Ang ikaduha mao ang suliran sa politika. Nag-ingon kami “suliran sa politika” tungod kay, sa amo nga gibalikblik pagpasayod, ang politika sa gibansay sa atong nasod mao tingale ang bugtong nga pinakadako nga babag sa matibuk-anon nato nga kalamboan isip usa ka nasod. Ang politika sa gibansay karon, ug sa gibansay kanhi sa dugay kaayo nga panahon gitusaktusak sa mga pangawkaw ug kadunot.
Ang atong mga piniliay gibantog sa mga kabangis ug sa mga pinalitay og mga boto ug sa kawalay pamalandong sa pagpili og mga kandidato. Bag-ohay nga mga kalamboan nga nahimo gipatugbawan sa kadunot nga dugtong ngadto sa ginganlan og pork barrel nga kadtong mga anaa sa gahom magduhaduha pagbiya bisan pa sa ilang bantang kaayo nga pag-abuso niini alang sa politikanhon nga pakig-alalay. Tin-aw na karon nga ang atong katawhan kabos kay ang atong mga pangulo sa ilang kahakog sa salapi ug sa gahom nipapabilin kanila niini. Unsa may gihimo ninyo pagtabang pagpapaanaa og angay nga mga tawo sa kaakohan ug gahom? Unsa may inyong gihimo pagpawagtang sa politika sa pang-alalay, sa kabangis ug sa walay nada nga pagpili?
Unsa may inyong gihimo, binati namo nga mga laygo pagpawagtang gikan sa nasod sa pangawkaw ug sa kadunot? Nag-apil-apil ba hinuon kamo niining dunot nga pagbansay sa pagbaligyaay sa inyong mga boto, pagsuborno ug pagdawat og kikik? Patigayon ug Komersyo
Ang kadunot sa politika gitugbang ug gilig-on sa kadunot dinha sa patigayon. Nahibalo kita nga ang atong mga ahensiya sa pagsingil sa mga buhis gibantog sa ilang mga pangilkil. Dunot nga mga maniningil sa buhis nahibaloan na nato nga nagpasabot nang daan og mga magpapatigayon nga nagbulig sa ilang dunot nga mga ginabansay o aron mabuhi ang ilang patigayon o aron pagsanggi og labaw ka dako nga ganansiya. Nahibaloan usab nga daghang mga gibuhisan wala magbayad sa takdo nga mga buhis, samtang ang mga buhis nga gisingil sagad gigugol sa lain nga tumong dinha sa gipamahal pag-ayo o mga dili tinuod nga mga proyekto. Ang kadunot sa patigayon nagdala sa dugang kakabos sa mga kabos ug sa pagpalapad sa gintang sa mga adunahan ug sa mga kabos.
Kahakog ug Kadawo
Samtang ang kakabos ug kadunot tinuod og dako nga kadaot; kinahanglan atong pangitaon ang ilang mga hinungdan. Ang atong halaman gitakdan og duha ka kahakog: sa salapi ug sa gahom nga nanag-ilhanan og dako sa moderno nga kalibotan. Sa atong katilingban nga puno sa panggugol ug pagkamateryalista, ang mga tawo gibili sumala sa unsay anaa kanila.
Si Papa Francisco nag-ingon “Mga tawo sa ilang kaugalingon giisip nga mga kabtangan nga pangkonsumo nga gamiton ug ilabay. Nimugna kita og “pagpanglabay” nga halaman nga karon nagakatag. Dili na kini yano nga mahitungod sa pahimulos ug panaogdaog, kon dili usa ka butang nga bag-o. Ang dili pagpaapil sa kaulahian adunay kalabotan sa unsa ang gipasabot sa pagka usa ka bahin sa katilingban nga atong gipuy-an; kadtong mga wala paapila dili na ang lubot sa katilingban o ang mga kilidkilid o ang mga mga wala pabotoha niini – dili na gani sila kabahin niini. Ang wala paapila dili ang mga “gipahimuslan” kondili ang mga sinalikway, ang mga “salin” (Evangelii Gaudium, 53).
Ang kahakog sa gahom mao ang kaluha sa kahakog sa salapi. Kadtong adunay salapi sayon nga makabaton og gahom, ug kon anaa na sila sa gahom, makapanalipod ug makapadako sila sa ilang mga nakuha. Sa atong nasod, ang pagkadaog sa usa ka kaakohan sa pangamhanan sagad mao ang pasaporte ngadto sa kaadunahan. Ang politika sa Pilipinas usa ka tanyag sa patigayon.
Kamatuoran ang Nag-antos
Ang una nga naangin sa mao nga kahakog sa salapi ug sa gahom mao ang kamatuoran. Pagkuha og salapi ug gahom, paghupot og salapi ug gahom, pagpadako sa ilang salapi ug gahom, mga tawo mudangop sa pamakak ug panglimbong. Ang kamatuoran sayon nga gibaliwala ug gisakripisyo. Matuod kini usab dinha sa himan sa pahibalo diin ang gipangita ug ang gisibya dili kaayo og unsa ang tinuod ug unsa ang balita; ang panagsangka sa mga patigayon sa sibyaanan ug sa mga gipatik nga mga himan sa pahibalo dili kaayo ang pagka tukma kon dili ang mga sukod sa pagkagilantaw, gibasa o gipaminaw nga nagdani og dugang nga salapi ug labaw ka dako nga gahom.
Kaayohan sa Kadaghanan Gipasagdan
Ang ikaduha nga maangin mao ang kaayohan sa kadaghanan. Ang pagbati ug kaakohan alang sa kaayohan sa kadaghanan guol nga kulang sa atong nasod. Ang halaman sa kahakog sa salapi ug gahom nagpaadto ngadto sa dawo nga mga intereses sa kinaugalingon, sa mga banay ug sa mga pundok sa ekonomiya ug politika. Ang atong mga banay nga giilhanan sa dalayegon nga pagkasuod giilhanan usab sa usa ka pakadug-ol nga wala manumbaling sa kaayohan sa kadaghanan. Kining mao nga pagkatak-op ngadto sa kaayohan sa kadaghanan pinatuyo nga makita dinha sa atong pamolitika diin ang mga politikanhon sa mao ra nga mga kabanayan ginapalambo ug mga tawo mamoto diha sa diutay nga pag-isip sa sangputanan sa ilang mga boto ngadto sa nasod. Bisan gani ang atong mga himan sa pahibalo sagad mga galamiton sa may mga intereses ug dili alang sa pagpapalambo sa kaayohan sa kadaghanan. Sa patigayon, sa politika, sa patigayon sa pagpalingaw, sa himan sa pahibalo, ang ganansiya halos kanunay nag-una sa pangalagad bisan pa sa mga pagtutol batok niining mao nga mga butanga.
Nagpasidaan kanato si Papa Francisco “Halos sa walay pag-amgo niini, madangat kita ngadto sa wala nay katakos sa pagbati og kaluoy ngadto sa aguy-oy sa mga kabos, ug sa paghilak sa kasakit sa uban ug pagabati og panginahanglan sa pagtabang kanila, nga mora’g kini kaakohan sa lain nga tawo ug dili na atoa nga kaugalingon. Ang halaman sa pagpauswag nagpatay kanato; mahinam na kita kon ang tiyanggi magtanyag kanato og bag-o nga mga butang nga sarang nato nga mapalit. Sa kasamtangan tanan niadtong mga kinabuhia nga napugngan sa pagtubo kay walay kahigayongan mora’g usa lamang ka talan-awon; napakyas sila sa pagtandog kanato (Ev Gaud, 54).”
Hagit ug Misyon
Ang pagbag-o sa atong nasod sa ingon nangayo kanatong tanan, labi na kaninyo, mga laygo nga mga matuuhon, og pagbalik sa kamatud-anon ug sa pagpalambo og usa ka pagbati alang sa kaayohan sa kadaghanan. Usa ka katilingban nga wala manukad sa kamatuoran dili makabarog, kay ang katilingban nga wala manukad sa kamatuoran nanukad o sa mga bakak o sa limbong nga dili makatanyag og lig-on nga panukaran sa dugtongay sa mga tawo ug lig-on nga han-ay sa katilingban. Sa ingon kita kinahanglan mutuman sa sugo sa Biblia “pagsulti sa matuod uban sa gugma” (Eph. 4,15 ). Kinahanglan mangita kita sa kamatuoran. Nagpasabot kini nga kinahanglan mangita, musulti, ug mubuhat kita sa unsa ang matuod; paghimo niini “diha sa gugma”, diha sa pagdugtong ug sa pag-alagad sa uban.
Kat-oni ang Pagtuo
Binati nga mga laygong mga matuuhon, ang pinakadako nga hagit kaninyo mao ang pagkat-on sa sulod sa pagtuo, ug pagsaksi sa inyong pagtuo pinaagi sa usa ka kinabuhi sa pagtuo. Nisulat kami kaninyo pipila na ka bulan karon nga nidayeg sa inyong yano apan lawom nga pagtuo. Apan gikinahanglan namo ang pagpunting og duha ka nakulang sa pagtuo sa naatong katawhan: una, nga ang pagtuo sa daghan walay kahan-ayan ug, labaw nga hinungdanon nga kining mao nga pagtuo bulag sa kinabuhi. Daghan kaayo sa atong mga tawo wala gani mahibalo sa mga batakan nga mga butang sa atong pagtuo! Sa ingon nahimo sila nga labaw nga masamdan sa mga pagbirig sa uban nga mga pundok sa relihiyon nga nakakita diha kanila og sayon nga punteriya sa mga paningkamot sa pagdani. Daghan sa atong mga Katoliko dili gani makatubag sa mga pagdaot sa batakan nga mga gitudlo nga Katoliko sama sa pagkaDios ni Kristo, sa Eukaristiya, sa pagtahod sa Mahal nga Birhen Maria, sa pagtahod sa mga larawan ug debulto.
Puy-a ang Pagtuo
Apan ang labaw ka makasamad mao ang pagbulag sa pagtuo gikan sa kinabuhi. Tin-aw nga makauulaw ang pagmatuod sa kapakyas nato pagsangyaw sa ebanghelyo sa atong nasod nga ang atong mga simbahan puno og mga tawo, ang atong mga pangolin mainiton, ang mga tunghaaan nato nga katoliko daghan, apan ang atong nasod nalubong sa kakabos ug sa kadunot. Daghan, tingali ang kinadaghanan sa mga dunot nga mga politico ug magpapatigayon mga graduwado sa kauglaingon nato nga mga tunghaan nga katoliko ug mga “mabansayon” (kuno) nga mga Katoliko. Ang kinadaghan niadtong nanikas sa piniliay ug namaligya sa ilang mga boto mga binunyagan usab nga mga Katoliko. Tinuod usab kini sa mga mangayo og suborno sa mga buhatan sa kagamhanan ug mga tulisan sa panudlanan nato. Sa amo nga gipunting sa among sulat pastoral, ang sukdanan sa daghan sa hukom sa pagpili wala maggikan sa pagtuo kondili sa uban nga mga tinobdan nga batok sa kinabuhi nga Kristuhanon. Ang hilo sa kahakog sa gahom ug sa salapi nakapanuhot na sa mga gambalay sa politika ug sa patigayon.
Gilanog namo ang hagit ni Papa Francisco: “Buot kami muhagit sa ‘mga binunyagan kansang mga kinabuhi wala magpakita sa mga gipangayo sa Bunyag’, nga kulang og makahuluganon nga dugtong sa Simbahan ug wala na magsinati sa kahupayan nga naggikan sa pagtuo. Ang Simbahan, sa inahanon nga kahingawa niini, nagsulay pagtabang kanila pagsinati og pagkakabig nga magpahiuli sa kasadya sa pagtuo ngadto sa ilang mga kasingkasing ug sa pagdasig kanila pagtahan sa Ebanghelyo (Ev. Gaud, 15).
Sa ingon, amo kamo nga giawhag sa pagpapalambo og usa ka nagpadayon nga pagtuon paingon sa pagkahamtong sa pagtuo sa atong mga tawo, sugod sa mga Kristiyanos nato nga mga banay. Apan labaw nga hinungdanon, amo kamong gisangpit pagpagahom sa pagtuo sa inyong adlaw-adlaw nga mga hukom ug mga lihok. Ang matibuk-anon lamang nga pagtuo, usa ka tinuohan nga nagatuo, nga nagasimba, ug usa ka pagtuo nga nagalihok diha sa gugma (Gal 5: 6), ang mgakasilbi isip paagi sa Dios “sa pagbag-o sa tanan nga mga butang” dinhi sa gimahal nato nga nasod.
Mga Katiligoman sa Pagtuo
Kay ang kadunot dinha sa patigayon ug sa politika nga kinahanglan atong batukon anaa sa gambalay, kami, ang inyong mga magbalantay, nag-awhag kaninyo paghiusa sa pagpinundokay diha sa pag-ampo, pag-aninaw ug hiniusa nga paglihok nga magbag-o sa katilingbanon ug politikanhon nga gambalay sa nasod. Kinaugalingon nga kabuotan dili na igo. Ang buotan nga tawo malamoy lamang sa daotan nga gambalay. Samtang ang kinaugalingon nga pagsaksi hinungdanon, diha sa panaghiusa makadawaat sa ilang kalig-on ug makaangkon og kadaogan ang buotan nga mga tawo. Pagsagang ug paglig-on sa paningkamot ninyo, amo kamong giawhag pagbasa sa BIBLIA, ang sinulat nga pulong sa Dios. Basaha kini dili lamang aron pagtuon kon dili aron pag-ampo niini. Kon maampuon nga ginabasa, ang Biblia magpalambo sa inyong kinabuhi. Masuga kini pagtultol kaninyo sa panaw. Mutabang kini pagsukol sa mga pagsulay; mutabang kini kaninyo pagkat-on ug pagsunod kang Jesus, atong Ginuo.
Ikaduha, nag-awhag kami kaninyo pagdangop ngadto sa mga SAKRAMENTO. Ipakabili ninyo ang inyong bunyag ug pangandam usab pag-ayo sa bunyag sa inyong mga anak. Tininuod unta ang pagpahigayon sa mga ginikanan sa kaakohan nga ilang gihimo sa pagbunyag kanila pagmatuto sa ilang mga anak isip mga buotan nga mga Kristiyanos.
Ang Kristiyanos nga kaminyuon ipakabili unta dili lamang isip nindot ug solemne nga kasaulogan kondili isip madinawaton kang Kristo ngadto sa kinabuhi sa mga kapikas ug sa ilang umaabot nga banay. Sa ingon kinahanglan igo ug takdo sila nga paandamon pinaagi sa mga pagtudlo sa dili pa ang kaminyuon. Mga Kristiyanos nga mga minyo maglantaw unta sa ilang kaminyuon isip makita nga pagpatahan ni Kristo sa pag-alagad ug pagpanalipod sa kinabuhi ug sa minyo nga gugma.
Nangayo kami kaninyo pagdangop labi na sa Sakramento sa Pakighiuli ug sa Eukaristiya. Ang Eukaristiya, nga malihukon nga gipanag-ambitan dinha sa pagtuo, mao ang tinobdan sa kinabuhi ug kusog nga Kristuhanon. Kini mao ang pagkaon sa kinabuhi ug sa mga martir. Ang Sakramento sa Pakighiuli, sa lain nga bahin, mutabang kanato sa pag-alim sa mga samad sa atong mga kalag ug muhatag kanato sa grasya sa pakigbugno sa sala dinha sa atong kaugalingon ug dinha sa katilingban. Usa ka Simbahan nga “nagalakaw” maoy usa ka Simbahan nga bukas og mga pultahan. Paglakaw ngadto sa uban aron pagdangat ngadto sa kadaplinan sa katawhan wala magpasabot pagdali nga walay tumong ngadto sa kalibotan. Sagad labaw ka maayo ang yano nga paghinay, paghiplig sa atong kaikag aron kita makakita ug makapaminaw sa uban, paghunong sa pagdalidali gikan sa usa ngadto sa lain nga butang ug sa pagpabilin sa usa nga nahisalaag sa iyang giagian. Usahay kinahanglan mahisama kita sa amahan sa anak nga masupilon, nga kanunay nagpapabillin nga bukas ang pultahan aron sa pagbalik sa anak, masayonan kini sa iyang pag-agi (EG, 45).
Ug sa kataposan, nangayo kami kaninyo sa pagbarog alang kang Jesus dili lamang sa mga kalihokan sa relihiyon kondili sa inyong pribado ug publiko nga kinabuhi. Sa publiko nga mga paghisguthisgot, prangkaha pagsulti alang kang Jesus ug sa iyang Simbahan. Ayaw kamo kahadlok nga ilhon mga Katoliko nga mga Kristiyanos. Gitawag kamo sa pagkabalaan; gipadala kamo nga mga bayani. Pagmalig-on kamo. Pilia ang kaisog.
Mag-uban unta kaninyo ug kanatong tanan ang panig-ingnan sa atong duha ka laygo nga mga santos Lorenzo Ruiz ug Pedro Calungsod mahimo unta nga inspirasyon sa umaabot nga tuig!
Nga si Jesus ug ang iyang Inahan mag-uban kaninyo ug kanato nga tanan, ug mahimo knato nga usa ka “pueblo amante de Maria” ug matuod usab nga yuta ni Jesus ug ni Maria sa Asia.
Alang sa Komperensiya sa Kaobispohan nga Katoliko sa Pilipinas,
(SGD) +SOCRATES B. VILLEGAS, D.D.
Arsobispo sa Lingayen-Dagupan
Presidente sa CBCP
Diciembre 1, 2013, Una nga Domingo sa Adbiyento
